صابون یا مواد میکروب کش

صابون اولین ماده ای است که به عنوان شوینده ساخته شد که قدمت آن به 2000 سال قبل می رسد. در حدود 700 سال پیش صابون به صورت صنعتی و در مقادیر بسیار زیاد ساخته شد و طی 200 سال اخیر ، ساخت آن متحول شده و مدرن سازی گردیده است. اما امروزه با حجم وسیعی از شوینده ها به عنوان محصولات مراقبت از پوست روبرو هستیم و مواد میکروب کش نیز که این روزها با شیوع همه گیری کرونا باب شده و در همه منازل و حتی کیف هر شخصی پیدا می شود.  در این مقاله به توضیحاتی درباره صابون و مواد میکروب کش می پردازیم . انتخاب شما کدام است ، صابون یا مواد میکروب کش ؟

مواد میکروب کش برای ضد عفونی کردن دستها با نام Hand sanitizer برای اولین بار برای استفاده در سیستم های بهداشتی و درمانی مورد استفاده قرار گرفت. اما امروزه در محیط خارج از بیمارستان و محیط پزشکی ، بخصوص به دلیل افزایش کرونا توسط اکثر افراد کاربرد پیدا کرده است و هدف از ساخت مواد میکروب کش ، از بین بردن میکروب ها بوده و با ادعای اینکه 99/99 درصد میکروب ها کشته می شوند ، روی دو دسته از میکروب ها اثری ندارند که شامل اسپور یا هاگ باکتری ها و باکتری های جهش یافته می باشد که به دلیل پایین بودن درصد آن ممکن است بی اهمیت به نظر برسد ، اما اینگونه نیست.

لازم به ذکر است که استفاده زیاد از مواد میکروب کش باعث از بین بردن باکتری هایی می شود که وجودشان ضروریست. به این دلیل که با از بین رفتن باکتری های معمولی ، باکتری های مقاوم به راحتی و با سرعت تکثیر و رشد کرده و جای باکتری های معمولی را می گیرد و بدین ترتیب روی دست تماماً باکتری مقاوم به مواد میکروب کش رشد می کنند و ما با استفاده بی رویه و زیاد از حد از مواد میکروب کش ، تعادل طبیعی در طول هزاران سال را به سود میکروب های مقاوم تغییر می دهیم که برای بشریت بسیار خطرناک می باشد. به طور مثال می توان گفت اسپوریا هاگ باکتری ها با تنها چیزی که از بین می روند ، حرارت بسیار بالا در حدود °140 و یا مواد میکروب کش صنعتی و قوی بوده ، ولی Hand sanitizer بر روی این نوع از باکتری ها عملکرد و اثری ندارد.

صابون یا مواد میکروب کش؟

هدف از شستشوی دست چیست؟ برداشتن کل میکروبها ؟ خیر. بلکه باید میکروبها به حداقل رسیده و تعادل طبیعی آنها حفظ گردد تا میکروب های مقاوم اجازه رشد نیابند. ازین رو سیستم ایمنی بدن با تعداد کم میکروب های مقاوم مبارزه کرده و آنها را از بین می برد. همچنین از عوارض استفاده بیش از حد مواد میکروب کش برای پوست دست ، از بین رفتن چربی طبیعی پوست ، در نتیجه خشک شدن آن ، به طبع باعث التهاب و حساسیت پوستی و نظیر آن می گردد.

توصیه ما به شما عزیزان این است که اگر در مراکز بهداشتی درمانی مشغول به کار نیستید ، نیازی نیست که از مواد میکروب کش استفاده کنید و برای استفاده روزانه می توانید در صورت دسترسی ، دستها را با آب و صابون در حدود 25 تا 30 ثانیه بشوئید تا قسمت عمده میکروب ها از بین بروند و در شرایط عدم دسترسی به آب و صابون می توانید از مواد میکروب کش استفاده نمائید و سپس در اولین فرصت دست ها را با آب و صابون شستشو دهید.

در صورت خشک شدن پوست و سایر مشکلات پوستی می توانید با متخصصین ما مشاوره کنید. کلینیک زیبایی آلما در رشت، کلینیک تخصصی پوست ، زیبایی و لیزر در رشت با کادری مجرب  و متخصص آماده ارائه خدمات زیبایی نظیر لیزر موهای زائد، پاکسازی پوست ، آنزیم تراپی پوست ، تزریق ژل ، تزریق بوتاکس، میکرونیدلینگ ، آراف تراپی ، پارافین تراپی ، هایفوتراپی و ... در امور زیبایی شما بانوان عزیز می باشد.

 

* بر اساس اظهارات یک متخصص بیماری های عفونی ، صابون در حدود 20 ثانیه اما الکل در 8 دقیقه ویروس را می کشد. بدین معنی که بعد از پاشیدن الکل روی دست بلافاصله نباید شروع به غذاخوردن کرده یا به وسیله ها دست زد و باید 8 دقیقه انتظار کشید تا الکل تاثیر بگذارد. بدین منظور صابون به عنوان شوینده قوی و عامل از بین بردن تمام ویروس ها بوده ولی الکل 10 درصد از ویروس را باقی نگه می دارد. از طرف دیگر وایتکس نیز در40 ثانیه ویروس را از بین می برد.

* نکته : استفاده از دستکش باعث تمیز ماندن دست ها نمی شود و حتماً بعد از بیرون آوردن دستکش ، دستها را با آب و صابون بشوئید.

صابون های آنتی باکتریال :

امروزه صابون هایی با برچسب آنتی باکتریال در بازار موجود است. اما آیا این صابون ها و شوینده های ضدباکتری می توانند خطر ابتلا به بیماری ها و انتشار میکروب و عفونت را کاهش دهند ؟ سازمان غذا و داروی آمریکا FDA در این باره می گوید : دانش کافی در مورد اینکه صابون های ضد باکتری در پیشگیری از بیماری ها بهتر از آب و صابون ساده هستند ، وجود ندارد و تاکنون مزایای استفاده از این نوع صابون ها ثابت نشده است. از سال 2013 سازمان FDA قانونی صادر کرد که تولید کنندگان از مواد آنتی باکتریال در محصولات خود استفاده نکنند ، چرا که نه تنها برتری این نوع صابون بر صابون معمولی در پیشگیری از بیماریها مشخص نیست ، بلکه بی خطر و ایمن بودن یا اثرات منفی آن در دراز مدت نیز ثابت نشده است.

برخی از سازندگان پیش از اعلام قانون نهایی FDA شروع به حذف این مواد از محصولات خود کردند. از آنجا که صابون های آنتی باکتریال یا ضدمیکروب حاوی مواد شیمیایی خاصی هستند ، با هدف کاهش باکتری و عفونت تولید شده اند که این مواد در صابون ها معمولی وجود ندارد و از موادی که در این نوع صابون ها استفاده می شود ، می توان به تریکلوزان و تری کلوکاربان اشاره داشت . همچنین مطالعات دانشگاهی روی حیوانات نشان داده تریکلوزان روی برخی از هورمون های بدن تاثیر گذاشته و باعث تغییر آن ها می شوند ، اما چگونه ؟ هنوز مشخص نیست. هنوز هیچ گونه تحقیق اثبات شده ای مبنی بر محافظت بیشتر این نوع صابون در برابر عفونت وجود ندارد.

ترزا میشل متخصص بخش محصولات دارویی OTC یا بدون نسخه سازمان FDA در این رابطه می گوید : پیروی از شستشوی ساده دستها ، موثرترین راه برای پیشگیری از گسترش عفونت و ایجاد بیماری است. استفاده از صابون آنتی باکتریال ، حس امنیت کاذب به همه افراد می دهد ، چرا که احساس می کنید بیشتر از صابون معمولی از شما محافظت می کند که درست نیست. بسیاری از محصولات با فرمول مشابه وجود دارند که شما را در معرض مواد شیمیایی قرار نمی دهند.

متخصصان بیماری های عفونی در زمینه صابون های آنتی باکتریال می گویند : استفاده بیش از حد از این نوع صابون ها ، میکروب های جهش یافته را ایجاد می کند که مقاومت نسبت به داروها را افزایش می دهد و از کارایی آنها کم می کند. تحقیقات اخیر نشان داده که این نوع صابون ، با رشد ابرمیکروب های مقاوم در برابر عوامل ضد میکروب ، زمانی مشکل ایجاد می کنند که این باکتری ها به یک عفونت خطرناک تبدیل شوند که با داروهای موجود در بازار قابل درمان نخواهند بود. نظیر استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها که سویه های مقاوم به درمان دارویی ایجاد کرده است.

دست ها عامل انتقال ویروس کرونا :

ویروس کرونا مانند ویروس های تنفسی دیگر با بزاق یا قطرات آلوده به ویروس از راه چشم ، بینی یا گلو وارد بدن شده و این از راه دست رخ می دهد. دست به عنوان شایع ترین راه انتقال ویروس می باشد و از ارزان ترین و ساده ترین و در عین حال مهمترین راه پیشگیری از ویروس ، شستشوی مکرر دست ها با آب و صابون می باشد. ویروس  ها خارج از بدن میزبان خود ، هیچگونه عملکردی ندارند ، بدین معنا که در اصل نیاز به یک میزبان و سلول زنده برای تکثیر خود دارند. پس از ورود ویروسها به بدن با شستن و تمیز نگه داشتن دستها ودست نزدن به چشم و دهان و ... جلوگیری به عمل آورید.

* نکته: شستن دست ها به تندی و آبکشی سریع ،  تمام آثار مخرب ویروس را پاک نمی کند.

مراحل درست شستن دستها:

1. ابتدا دستهایتان را خیس کنید.
2. مالیدن صابون به میزان کافی تا حدی که کف ایجاد شده تمام دست را بپوشاند.
3. دست ها را به مدت 20 ثانیه کاملاً شستشو دهید.
4. در این مرحله دستها را بطور کامل آب کشی نمایید تا اثری از مواد شوینده روی آن باقی نماند.
5. در آخر با حوله یا پارچه تمیز خشک کنید.

نکات:

• دمای آب در هر درجه چه سرد و چه گرم در صورت استفاده از صابون در نابودی میکروب ها موثر می باشند.
• به دلیل رشد میکروب ها در محیط و سطوح خیس ، حتماً دست ها را با حوله یا پارچه تمیز خشک کرده تا از پخش شدن میکروب جلوگیری به عمل آورید.
• بعد از انجام لیزر موهای زائد به مدت 24 ساعت از شوینده روی ناحیه مورد نظر استفاده نکنید.

کدام روش برای جلوگیری از انتقال ویروس کرونا بهتر است ؟ صابون یا مواد میکروب کش ؟

سیستم بهداشت عمومی در سراسر جهان ، شستشوی دست با آب و صابون را اولین دفاع در برابر انتقال ویروس کرونا توصیه می کنند. از طرفی عموم مردم تمایل به شستشوی دست با صابون دارند و زمان کافی برای کف کردن و تجزیه ویروس توسط صابون صرف می کنند. از آنجا که شستن دست با صابون باعث خروج میکروب و سلول های ویروسی از روی دست می شود ، بعلاوه احتمال ایجاد عفونت را از طریق لمس کردن صورت و احتمال آلودگی سطوح کاهش می دهد. بدین ترتیب شستشن دست با صابون ، همه اشکال پاتوژن های عفونی را کاهش داده و مواد شیمیایی بالقوه خطرناک همچون آفت کش ها را از روی دست ها پاک می کند.

در مقابل میکروب کش ها بر روی همه ویروس ها و باکتری ها اثربخش نبوده و تعدادی از میکروب ها را بر روی دست باقی می گذارند. اما با این حال ضد عفونی کننده دست نقش مهمی در پیشگیری از انتقال ویروس کرونا داشته ، خصوصا زمانی که امکانات شستشوی دست با آب و صابون وجود ندارد. ازین رو ضدعفونی کننده دست بر پایه الکل در محیط های مختلف کاری و مراقبت های بهداشتی نظیر بیمارستان استفاده می شود. مطالعات نشان داده که معرفی مواد میکروب کش در محیط های بالینی بطور قبل توجهی رعایت پروتکل های بهداشتی را در بین کارکنان مراقبت های بهداشتی افزایش داده است.

مراقبت از پوست

استفاده بیش از اندازه از مواد ضدعفونی کننده یا میکروب کش ها می تواند به پوست آسیب برساند و عوارضی نظیر قرمزی ، خشکی و ترک خوردن پوست را شامل شود. با توجه به اینکه با شیوع همه گیری ویروس کرونا ، استفاده از این مواد بسیار زیاد شده ، ازین رو AAD آکادمی پوست آمریکا به هیدراته کردن پوست بعد از شستن دستها با این مواد سفارش می کند و بدین منظور باید از کرم یا پمادی استفاده کرد که بدون عطر و بدون رنگ بوده و دارای مواد معدنی باشد.

استفاده مکرر از مواد ضد عفونی کننده یا حتی تماس با سطوح آغشته به این مواد ، می تواند باعث ایجاد واکنش های پوستی همانند التهاب ، تحریک پوست و سوزش شدید شود و از آنجا که ضدعفونی کننده ها ، مواد شیمیایی میکروب کش هستند ، می توانند با نفوذ به پوست ، باعث ایجاد واکنش های پوستی ، درماتیت تماسی تحریک کننده و آلرژیک شوند. از طرف دیگر ، ضدعفونی کننده ها قابلیت واکنش با اجزای پوست همچون لیپیدها و پروتئین ها را داشته تا تفوذ به پوست آسان شده و عملکرد سد پوستی مختل گردد و در عین حالیکه اثرات ضد میکروبی این ضدعفونی کننده ها بخوبی شناخته شده ، اما درباره واکنش های پوستی و تحریکات و حساسیت ، اطلاعات کمی در دسترس می باشد.

صابون در روتین مراقبت از پوست چه جایی دارد ؟

روتین مراقبت صورت به ترتیب شامل شوینده یا پاک کننده صورت ، تونر ، سرم ، کرم دور چشم ، مرطوب کننده یا آبرسان ، روغن صورت و کرم ضد آفتاب می باشد که با شستشوی صورت با انواع شوینده مناسب پوست نظیر صابون ، ژل شستشو ، فوم ، پن و ... شروع می شود ، اما بهتر است که برای پاک کردن و شستشوی پوستهای حساس از صابون استفاده نشود ، چرا که صابون به عنوان یک شوینده قوی ، تمام چربی و سبوم پوست را می گیرد و PH پوست تحت تاثیر قرار می گیرد. بدین منظور پاک کننده های ملایم و بدون سولفات ، فوم های شستشو و انواع میسلارواتر مناسب می باشد.

برای پوست های چرب نیز همانند پوست حساس ، نباید از شوینده خیلی قوی نظیر صابون استفاده کرد ، چرا که با از بین بردن تمام چربی پوست ، غدد چربی را برای جبران کردن چربی از دست رفته و تولید سبوم و چربی سریع تر مجبور می کند. لذا این موضوع باعث می شود تا پوست چرب زودتر و بیش از پیش چرب شود ، در نتیجه در روتین مراقبت از پوست چرب هم از شوینده ملایم استفاده کنید. همچنین شستشوی پوست چرب دوبار در روز صبح ها بعد از بیدار شدن و شبها قبل از خواب توصیه می شود.

لازم به توضیح است که پس از شستشوی صورت با شوینده ، باید از تونر مخصوص پوست که دارای خواص ضد التهابی و بدون الکل باشد ، استفاده کنید تا PH پوست تنظیم شود و احتمال آسیب رسیدن به پوست کاهش یابد. همچنین استفاده از مرطوب کننده یا آبرسان هم پس از شستشو که پوست نیاز به هیدراته کردن دارد ، از موارد مهم دیگر روتین مراقبت از پوست می باشد و از آنجائیکه پوستهای چرب هم نیاز به رطوبت رسانی دارند ، لذا مرطوب کننده این نوع پوست باید بر پایه آب و دارای خاصیت بالای آبرسانی باشد.

چرا بهداشت دست در همه گیری ویروس کرونا مهم است ؟

به دلیل اینکه دست ها ناقل حیاتی انتقال ارگانیسم های عفونی است و از آنجا که ویروس های عفونی می توانند چندین روز بر روی سطوح باقی می مانند ، لذا در صورت تماس بین سطوح و دست به راحتی ویروس کرونا منتقل می شود. از طرفی زمانی که صورت خود را لمس می کنیم ، ممکنست پاتوژن های عفونی از طریق غشای مخاطی دهان ، چشم یا بینی وارد بدن شوند و به حلق یا ریه ها بروند. نظر به اینکه هر فرد به طور متوسط تقریبا 20 بار در ساعت امکان دارد که صورت خود را لمس کند ( بویژه مالش بینی یا چشم ) ، لذا واضح است که چرا بهداشت دست در همه گیری ویروس کرونا مورد توجه است.

از آنجا که بسیاری مطالعات شستشوی دست را در جلوگیری از انتقال پاتوژن های عفونی نظیر بیماری های تنفسی موثر نشان داده شده اند ، لذا بهداشت دست بعنوان یک استراتژی پیشگیرانه ساده برای افرادی است که می توانند به راحتی آن را انجام دهند.

سوالات

تفاوت صابون معمولی و صابون آنتی باکتریال چیست ؟

صابون آنتی باکتریال ، صابونی است که حاوی مواد شیمیایی خاصی هستند که در صابون های معمولی یافت نمی شود و صابون ضد میکروب یا ضد عفونی کننده نامیده می شوند. این مواد شیمیایی با هدف جلوگیری و یا کاهش عفونت باکتریایی به این صابون ها افزوده می شود.

صابون معمولی خواص ضدعفونی کننده بیشتری دارد یا مواد میکروب کش ؟

صابون معمولی . به دلیل اینکه صابون معمولی برای کاهش کشش سطحی آب و پاک کردن آلودگی و چربی ها از روی پوست طراحی شده اند و به راحتی قابل شستشو هستند و اگرچه صابون معمولی دارای مواد شیمیایی ضد باکتری نیست ، اما نقش موثری در حذف باکتری های مضر و سایر آلودگی ها و میکروبها از روی پوست دارد.

کدام صابون باکتری های بیشتری را بر روی پوست از بین می برد ؟

از آنجا که هیچ مدرکی برای اثبات اینکه صابون های ضد باکتری در خانه و یا دیگر مکان ها موثر تر از صابون های معمولی است وجود ندارد ، لذا صابون معمولی در همه محیط ها حتی محیط عمومی و در خانه توصیه می شود.

کدام صابون 100 درصد میکروب ها را از بین می برد ؟

هیچ صابونی 100 درصد باکتری ها را از بین نمی برد و بیان 99/9 درصد حذف باکتری تنها راهی برای بازاریابی محصولات می باشد. تنها ذکر این نکته لازم است که از بین بردن 100 درصد باکتری ها از روی پوست نه عملی است و نه مطلوب. عملی نیست چرا که تمام میکروبها با صابون از بین نمی رود و مطلوب نیست چرا که باید تعدادی باکتری ضعیف تر بر روی پوست باقی بماند تا باکتری های قوی به بدن حمله نکند.

چرا از صابون آنتی باکتریال استفاده نکنیم ؟

با توجه به اینکه مواد ضد باکتری در صابون ها بطور کامل خنثی کننده همه باکتری های نیستند ، لذا برخی از میکروبها می توانند فرار کنند ، ازین رو سازمان غذا و داروی امریکا درباره مصرف مداوم محصولات آنتی باکتریال ابراز نگرانی کرد چرا که ممکنست باعث شود تا سویه هایی باکتریایی مقاوم به آنتی بیوتیک ها به سرعت هر چه تمام افزایش پیدا کند.

صابون آنتی باکتریال بهتر است یا مواد میکروب کش؟

از مصرف صابون آنتی باکتریال پرهیز کنید چرا که شواهد نشان داده که نسبت به آب و صابون معمولی در از بین بردن میکروب ها موثرتر نیستند. درباره ضدعفونی کننده ضد میکروبی یا مواد میکروب کش هم باید گفت که مصرف این مواد در بیرون از منزل و در مواقع ضروری مانعی ندارد یعنی در جایی که دسترسی به آب و صابون ندارید می تواند مفید باشد اما نباید تبدیل به استفاده روزانه گردد چرا که مواد میکروب کش راه حلی برای مقابله با میکروب ها هستند. بنابراین نباید با مصرف بیش از حد مواد میکروب کش از قدرت این مواد در مواقع ضروری کاهش دهیم.

شماره تماس برای مشاوره رایگان با متخصصین بهترین کلینیک زیبایی در رشت : 01332662196  -01332006295 - 09125396478 می باشد.

اینستاگرام : https://instagram.com/clinic.zibai.alma

کلینیک زیبایی آلما در رشت