کلاژن چیست؟

در دهه‌های اخیر اسم کلاژن بیشتر به گوش ما خورده است و انواع برندهای مواد غذایی و بهداشتی وهمچنین آرایشی ادعا می کنند که محصولاتشان دارای کلاژن است. در نتیجه این سوال به ذهن ما می آید که کلاژن ها تا چه اندازه مهم هستند؟ کلاژن ها پروتئینی در پوست هستند که مسئولیت مقاومت و انعطاف پذیری و ... پوست را دارند و در استخوان ، تاندون ها و رباط ها هم وجود دارند. زمانی که حرف از چین و چروک و پیری پوست می شود ، بیشترین موضوعات درباره کلاژن گفته می شود که این پروتئین در کند کردن روند پیری و جوان ماندن پوست موثر است.  در این مقاله می خواهیم به تعریف کلاژن بپردازیم.

کلاژن چیست ؟

کلاژن collagen که در لغت یونانی به معنی چسب است ، پروتئینی در بدن بوده که به صورت رشته ای و فیبر نامحلول می باشد و مانند چسب ، اجزا و بافت بدن را در کنار هم نگه می دارد. این پروتئین که در پوست ، ماهیچه ، استخوان ، تاندون و ... یافت می شود ، جزو بیشترین پروتئین های بدن یعنی چیزی در حدود یک سوم آن می باشد. با توجه به اینکه کلاژن خواص بازجذب دارد ، می تواند تغییر شکل داده و کوچکتر شود و دوباره به بدن جذب گردد لذا در درمان های پزشکی و زیبایی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

نظربه اینکه کلاژن با خاصیت چسب مانند خود ، خاصیت ارتجاعی و کشسانی به پوست می دهد و آب را در بافت پوست نگه می دارد ، از ایجاد خشکی و چین و چروک پوست جلوگیری بعمل می آورد. ازین رو پروتئین کلاژن در لایه میانی یا درم ، یک شبکه فیبری سلولی به نام فیبروبلاست تشکیل داده تا سلولهای تازه بر روی آن رشد کنند و با بازسازی سلولی ، باعث جوانسازی پوست می شود. در این رابطه دین رابینسون متخصص پوست دارای مجوز از modern dermatology  در west port connect cut  می گوید که کلاژن ها حدود 75% از ساختار پشتیبابی پوست را تشکیل می دهند و به پوست شما ساختار می دهند. 

پروتئین کلاژن به شکل مارپیچ سه گانه است و با سایر مولکول های کلاژن موجود در پوست ترکیب شده و در سه آمینو اسید تشکیل می گردد : گیلیسین  – پرولین - هیدروکسی .

چه عواملی در از بین رفتن کلاژن پوست نقش دارند ؟

طبق گفته های دکتر رابینسون، ما سال به سال کلاژن از دست می دهیم و هر سال هم کلاژن های بی کیفیت تری تولید می کنیم. متاسفانه کلاژن ها با بالا رفتن سن ضعیف شده و شروع به تجزیه می کنند. البته ناگفته نماند ژنتیک هم یک عامل فوق العاده مهم در تند و یا کند شدن روند ماجرا است. همچنین دکتر zeichner در رابطه با از دست دادن کلاژن و پیری پوست می گوید که رادیکال های آزاد دشمن پوست هستند و در اثر عوامل محیطی مثل اشعه ماورا بنفش خورشید یا انواع آلودگی ها ، سبک و عادات نامناسب زندگی ، مصرف دخانیات و رژیم پر از قند و ... تولید می شوند.

چنانچه تحقیقات نشان داده سیگار کشیدن با تولید رادیکال های آزاد ، فیبرهای کلاژن را نشانه می گیرد و به آنها حمله می کند و در نتیجه آنها را ضعیف و بی کیفیت می کند. پس دور از انتظار نیست که افراد سیگاری پیرتر به نظر بیایند وعوامل پیری مانند چین و چروک ها و لکه های پوستی اطراف لب و پوست صورت شدیدتر نمایان شوند.

فواید کلاژن برای بدن چیست؟

پروتئین کلاژن مسئولیت بزرگی در بدن دارد ، چرا که به بافت های بدن مقاومت و استحکام می بخشد. اینگونه تصور کنید که در پوست چیزی شبیه به چرم وجود دارد تا میزان مقاومت آن را دریابید. حتی امکان دارد که با از بین رفتن و کم شدن کلاژن ، احساس درد داشته باشید. چنانچه در ناحیه ماهیچه‌ ای بدن ، استفاده از کلاژن هیدرولیز می تواند ما را در برابر سموم ناشی از اشعه ماورا بنفش خورشید محافظت کند و مساله قابل توجه دیگر این است که کلاژن ها حتی می توانند باعث کاهش خطر بیماری عروق شوند. 

از دیگر فواید کلاژن برای بدن بهبود آرتروز ، کاهش درد مفاصل و درد غضروف ، کاهش فشار خون ، استفاده در جراحی ها ، افزایش انعطاف مفاصل و قابلیت ارتجاعی تاندون ها و رباط های مفاصل و ... را می توان نام برد.

فواید کلاژن برای پوست چیست ؟

از فواید کلاژن برای پوست می توان به ترمیم و بازسازی پوست ، رفع چین و چروک ، پیشگیری از ایجاد چین و چروک و علائم پیری زودرس ، افزایش حجم عضلات زیر پوست صورت ، جوانسازی و بهبود سلامت پوست و ... اشاره کرد. از تاثیرات کلاژن بر روی پوست ، ایجاد خاصیت کشسانی پوست است که با توجه به اینکه کلاژن در حدود 60 درصد از آب تشکیل شده ، لذا به نرمی ، لطافت و قابلیت کشسانی پوست کمک می کند و از زبر و خشک شدن پوست جلوگیری می کند.

از سوی دیگر کلاژن باعث استحکام بخشیدن به پوست و لیفت پوست صورت شده و از شلی و افتادگی پوست پیش از موقع پیشگیری می کند. همچنین وجود کلاژن در بدن به جوان ماندن و پیشگیری از پیری زودرس کمک می کند و با توجه به اینکه رادیکالهای آزاد تولیده شده در اثر آلودگی ها که در هوا وجود دارد و باعث آسیب به پوست و پیر شدن پوست می گردد ، باعث کاهش سنتز کلاژن در بدن می شوند ، بدین ترتیب پوست دچار چین و چروک می گردد. اما در صورتیکه کلاژن به میزان کافی در پوست وجود داشته باشد ، حتی رادیکالهای آزاد هم با وجود کلاژن فراوان نمی توانند به پوست آسیب بزنند و پوست سالم و شاداب می ماند.

از طرفی کلاژن در پوست به شکل فیبروبلاست به رشد سلولهای جدید پوستی کمک کرده و منجر به بازسازی پوست می گردد. همچنین با توجه به اینکه پروتئین کلاژن در برابر باکتری ها مقاوم است ، لذا از ایجاد عفونت در بستر زخم جلوگیری می کند.

چگونه تولید کلاژن را در بدن افزایش دهیم ؟

حال مساله مهم تر به توضیح درباره راهکارها و روش های اثبات شده علمی برای افزایش کلاژن می پردازیم. در این مورد دکتر رابینسون می گوید: واقعیت این است که بعد از 30 سالگی ، بدن کلاژن از دست می دهد و توانایی بدن برای تولید کلاژن با کیفیت بالا کاهش می یابد. وی توصیه می کند از محصولاتی که تولید کلاژن را تقویت می کند ، استفاده کنید مثل رتینول ها که اغلب در کرم ها و سرم های ضد پیری فرموله می شود . چرا که تحقیقات نشان داده ، رتینول ها باعث تحریک تولید کلاژن می شوند و همچنین هیدروکسی اسیدها مانند اسید گلیکولیک می تواند باعث تشکیل کلاژن جدید شود.

 

همچنین رژیم غذایی غنی از پروتئین ها و امینو اسیدها ، ویتامین سی – روی – زینک - میوه ها  – سبزیجات – غلات سبوس دار - لوبیا – مغزها - غذاهای دریایی و ... و خب همه ما سال هاست که توصیه های رژیم های سالم را می شنویم که همه در ساخت کلاژن جدید موثرند. مورد بعدی استفاده از کرم ضد آفتاب با طیف گسترده و حداقل SPF30 می باشد، اما توجه داشته باشید اگر پوست حساسی دارید برای انتخاب ضد آفتاب مناسب نوع پوستتان با متخصصین مربوطه مشورت کنید. چنانچه متخصصان می گویند روش های فوق ، بهترین راهکار برای اطمینان از داشتن کلاژن سالم است و مصرف ضد آفتاب در پیشگیری از روند پیری نتیجه بهتری می دهد تا درمان . بنابراین قبل از وقوع اتفاقاتی اعم از چین و چروک های عمیق و لک های سیاه از راهکارهای گفته شده غافل نشوید.

بر اساس نتایج تحقیقات بعمل آمده ، اگر شما به ماساژ دادن پوستتان عادت کنید، پوست شما به تولید پروکلوژن ها تشویق می شود و در صورتی که در کنار ماساژ پوست ، از کرم های ضد پیری استفاده کنید، به افزایش مزایا و جذب محصولات پوستی کمک می کند. با توجه به اینکه تولید کلاژن ها یک روند طبیعی دارند ، شما نباید در خلاف جهت تولید کلاژن کاری کنید، چرا که سرعت تولید کلاژن کم می شود. بدین منظور سیگار را ترک کنید و الکل مصرف نکنید ، به دلیل اینکه سیگار و الکل باعث گسترش چین و چروک بین ابروها و خط لبخند می شوند. همچنین مصرف قند را تا می توانید کاهش دهید تا روند طبیعی تشکیل کلاژن در پوستتان آسیب نبیند .

از آن گذشته مطالعات نشان داده است برای افزایش تولید کلاژن ، می توان از خدمات پوستی تخصصی مثل لیزر فرکانس رادیویی ، هایفوتراپی و میکرونیدلینگ بهره برد.

انواع مختلف کلاژن چیست؟

طبق یک منبع معتبر 28 نوع کلاژن وجود دارد و  سه نوع یک و دو و سه از آن بیشترین میزان کلاژن در بدن می باشند که در محصولات مراقبت از پوست ، بیش از 25 مورد دیگر مورد توجه و استفاده قرار می گیرند.

کلاژن نوع اول : در پوست تاندون ها - استخوان ها  – دندان - رباط ها و در برخی از سایر بافت ها وجود دارد.

کلاژن نوع دوم : غضروف را تشکیل می دهد و در چشم هم یافت می شود.

کلاژن نوع سوم : پوست و ماهیچه و رگ های خونی را تشکیل می دهد. جالب اینجاست که بدانید این کلاژن به دلیل اینکه نقش مهمی در دوران جنینی و نوزادی ما دارد ، به آن کلاژن کودک هم گفته می شود.

آیا استفاده از پودرهای کلاژن موثر است ؟

اخیراً پودر و کپسول های کلاژن به عنوان افزودنی به قهوه و اسموتی ها و دیگر نوشیدنی ها مد شده است که بر طبق مطالب نشریه  journal of drugs in dermatology ، این پودرها برای به تعویق انداختن پیری نوید بخش هستند. اما دکتر رابینسون در این باره می گوید وقتی پودر کلاژن مصرف می کنید مثل هر منبع پروتئینی دیگر مانند ماهی و مرغ در بدن جذب می شود ، اما اینگونه تصور نکنید که این پودرها داخل پوست نفوذ می کنند و چروک ها را پر می کنند.

از آن گذشته کرم ها و روغن های کلاژن که در بازار موجود است و تولیدکنندگان آنها ادعا می کنند که با صاف شدن چین و چروک ها به مبارزه با پیری می روند. اما واقعیت این است که این محصولات حاوی نوعی کلاژن مصنوعی هستند که باعث می شود رطوبت در پوست قفل شود و یک حالت چاق کننده ایی را ایجاد می کند. در هر صورت واقعیت امر این است که در این موارد تحقیقات کافی وجود ندارد. همچنین بطور کلی به دلیل اینکه کلاژن ها جزئی از بدن سالم یک انسان می باشد ، دارای عوارض و خطرات ذاتی و بیسیک نمی باشند. اما در صورتی که می خواهید از مکمل های کلاژن استفاده کنید ، مراقب باشید و با پزشک مشورت کنید و به برند و معتبر بودن آن اهمیت دهید و نیز توجه داشته باشید که منبع کلاژن بسیار مهم است و مراقب باشد واکنش های آلرژیک به آن نداشته باشید.

چگونه درباره‌ کلاژن با متخصص پوست صحبت کنیم؟

زمانی که برای مشاوره درباره افزایش و بهبود تولید کلاژن به نزد متخصص پوست مراجعه می کنید، در ابتدا می توانید از راه های خانگی برای افزایش ساخت کلاژن نظیر انواع ماساژها ، ماسک های خانگی ، محصولات مراقبت از پوست و ... سوال بپرسید. همچنین در موارد تخصصی تر استفاده از دستگاه ها و پاکسازی پوست و سایر موارد کلینیکی و خدمات زیبایی و جوانسازی پوست سوال مطرح کنید. از طرف دیگر روند انجام خدمات و مراحل آنها ، هزینه خدمات ، عوارض یا خطرات و دردها و ریزی های احتمالی و مدت زمان دوره نقاهت هم می تواند جزو سوالات احتمالی دیگر باشد. در این زمینه می توان با مراجعه به بهترین کلینیک زیبایی در رشت و با مشورت توسط متخصصین زیبایی ، بهترین روش برای کلاژن سازی مناسب پوست خود انتخاب کرد.

مواد غذایی کلاژن ساز:

با توجه به اینکه 20% از بدن انسان از پروتئین ساخته شده ، اسید آمینه یا آمینو اسید به عنوان واحد تشکیل دهنده پروتئین یا به اصطلاح بلوک ساختمان پروتئین شناخته می شود. بدین ترتیب اسید آمینه با پیوند پپتیدی ، به هم متصل شده و پیوند چند اسید آمینه با هم ، یک پلی پپتید را می سازد که در نهایت اتصال زنجیره های پلی پپتیدی ، پروتئین را در بدن به شکلهای مختلف می سازد. لذا برای افزایش تولید پروتئین کلاژن ، نیاز به مواد غذایی داریم که دارای ویتامین سی ، آمینو اسیدهای گلیسین و پرولین باشد.

1- آب قلم : همانطور که ذکر شد ، استخوان به مانند پوست دارای کلاژن می باشد و در عین حالیکه اعتقاد بر این است که در فرآیند جوشاندن استخوان در آب ، کلاژن استخراج می شود ، اما تحقیقات اخیر نشان می دهد که آب استخوان (قلم) ممکنست منبع قابل اعتمادی برای کلاژن نباشد. به هر روی از آنجایی که آب قلم از استخوان و بافت همبند که حاوی کلاژن است ، ساخته شده ، می تواند یک گزینه به عنوان منبع کلاژن باشد. همچنین استخوان دارای کلسیم ، منیزیم ، فسفر ، گلوکز امین ، کندرویتین ، اسیدهای آمینه و مواد مغذی زیادی می باشد.

2- مرغ : اگر تا به حال مرغ کامل را تکه تکه کرده باشید ، متوجه این شده اید که چقدر بافت همبند دارد و این بافت های همبند منبع خوبی از کلاژن می باشند. جالب است بدانید بسیاری از مکمل های کلاژن از مرغ گرفته می شوند. همچنین مطالعات نشان داده که گردن مرغ و غضروف دارای منبع کلاژن بوده که در درمان بیماری های مربوط به استخوان به کار برده می شود. ناگفته نماند ، پای مرغ هم سرشار از کلاژن می باشد که به بهبود سلامت پوست ، پیشگیری از چین و چروک و رفع آکنه کمک بسزایی می کند ، چنانچه در کشور چین از پای مرغ در رژیم غذایی خود به میزان زیاد استفاده می کنند.

3- ماهی و صدف : نیز دارای استخوان ها و رباط های حاوی کلاژن می باشند و به گفته برخی افراد ، کلاژن دریایی جذب راحت تری دارد. اما مهم اینست که ساندویچ تن ماهی یا ماهی سالمون در وعده غذایی می تواند کلاژن را در بدن شما افزایش دهد. البته گوشت ماهی نسبت به سایر قسمتها نظیر سر ، فلس یا کره چشم دارای مقادیر کمتر کلاژن می باشد. بدین منظور محققان از پوست ماهی به عنوان منبعی برای پپتیدهای کلاژن استفاده می کنند که این پپتیدهای کلاژن ، همان پروتئین با زنجیره های پروتئینی شکسته (هیدرولیز شده) بوده و دارای سرعت جذب بالایی می باشد و به صورت قرص یا پودر در بازار یافت می شود.

4- مرکبات : که حاوی مقادیر زیادی ویتامین C می باشد و ویتامین سی نقش اساسی در تولید پروکلاژن که پیش ساز بدن برای کلاژن می باشد ، دارد ، بدین معنی که بدون ویتامین سی ، سنتز کلاژن ممکن نیست . همچنین با توجه به اینکه کلاژن که پروتئینی طبیعی در بدن بوده و با گذشت زمان تولید آن کاهش می یابد و چین و چروک در صورت ظاهر می شود ، بنابراین دریافت مقدار کافی ویتامین سی مهم و حیاتی بوده و در مرکباتی چون پرتقال، لیمو ، گریپ فروت و لیموترش یافت می شود. در نتیجه هر چه ویتامین سی بیشتری به بدن برسد، ساخت کلاژن بیشتر شده و بافت پوست سفت و محکم می گردد.

5- توت ها : هم نظیر مرکبات منبع عالی برای ویتامین سی بوده و به سنتژ کلاژن کمک می کند. حتی توت فرنگی ، ویتامین سی بیشتری از پرتقال دارد. همچنین تمشک ، زغال اخته و شاه توت نیز در این گروه قرار دارند که دارای مقادیر فراوان ویتامین سی می باشند. از مزیت دیگر توت ها ، داشتن آنتی اکسیدان فراوان است که از پوست در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد مراقبت می کند تا پوست دچار چین و چروک و پیری زودرس نشود.

6- میوه های استوایی : میوه هایی همچون پاپایا ، انبه ، آناناس و موز نیز دارای مقادیر فراوان ویتامین سی با خواص عاملیت تولید کلاژن می باشند ، تا با تولید کلاژن بیشتر ، چین و چروک های پوستی از بین بروند. همچنین از خواص دیگر این میوه ها که دارای ویتامین سی هستند ، رفع آفتاب سوختگی می باشد.

7- سفیده تخم مرغ : تخم مرغ دارای بافت همبند حیوانی نیست اما سفیده آن دارای مقادیر بالای پرولین می باشد و چنانچه توضیح داده شد ، پرولین یک اسید آمینه لازم برای ساخت بیشتر کلاژن است. لذا مصرف سفیده تخم مرغ در پروتئین سازی کلاژن موثر بوده و چنانچه ورزشکاران برای ساخت پروتئین در بدن خود ، در رژیم روزانه خود سفیده تخم مرغ مصرف می کنند.

8- سیر : مورد بعدی سیر بوده که علاوه بر خوش طعم و خوشایند کردن طعم غذا ، عامل افزایش تولید کلاژن نیز می باشد. سیر با دارا بودن ماده معدنی گوگرد از تجزیه شدن کلاژن جلوگیری به عمل می آورد. لذا برای بهره مندی از فواید سیر به عنوان کلاژن ساز باید مصرف آن را روزانه در برنامه غذایی خود بگنجانید چون شما به مقادیر بالای آن نیاز دارید. اما باید این مسئله را در نظر داشته باشید که مصرف بیش از اندازه سیر خام باعث مشکلات معده می گردد و یا در صورت استفاده همزمان با داروهای رقیق کننده خون نظیر آسپرین ، خطر افزایش خونریزی معده به همراه دارد. پس از خوردن سیر بیش از اندازه ، تنها به هدف کلاژن سازی پرهیز کنید.

9- لوبیا و سبزیجات : ماده غذایی که علاوه بر پروتئین فراوان دارای اسید آمینه و مس لازم برای سنتز و تولید کلاژن می باشد. همچنین سبزیجات با برگ تیره نظیر اسفناج ، نقش اساسی در رژیم غذایی سالم دارد. چنانچه کلروفیل موجود در این گیاهان دارای خواص آنتی اکسیدانی بوده و عامل ایجاد رنگ سبز در آنها می باشد. همچنین تحقیقات نشان داده که کلروفیل نظیر ویتامین سی ، ماده پیش ساز کلاژن در پوست می باشد. از طرف دیگر سبزیجات تیره رنگ دارای ویتامین A , E , C هم می باشند و ویتامین سی نیز به ساخت کلاژن کمک می کند.

10- بادام هندی: که جزو بهترین و لذیذترین ها در آجیل است ، دارای مواد معدنی روی و مس می باشد که پیش زمینه افزایش تولید کلاژن در بدن هستند. چرا که بدن برای سنتز نهایی کلاژن نیاز به مس دارد و مواد غذایی دارای مس به این امر کمک می کند.

11- گوجه فرنگی و فلفل دلمه قرمز: تحقیقات نشان داده ویتامین سی موجود در گوجه فرنگی حدوداً 30 درصد از کلاژن مورد نیاز را تامین می کند. همچنین از خواص دیگر گوجه فرنگی لیکوپن موجود در آن دارای آنتی اکسیدان لازم برای مبارزه با رادیکالهای آزاد و محافظت از پوست دارد. از طرف دیگر فلفل دلمه قرمز نظیر گوجه فرنگی بوده و دارای مقادیر بالای ویتامین سی به همراه کپسایسین یک ترکیب ضدالتهابی مقابله با پیری می باشد.

بررسی مطالعات علمی تاثیر نوشیدنی ها و مکمل های حاوی کلاژن بر روی پوست :

19 مطالعه بر روی مجموعا 1125 نفر و بررسی و تجزیه تحلیل این مطالعات در مجله بین المللی پوست منتشر شده است که یکی از مطالعات نشان داده کسانی که از مکمل های کلاژن استفاده کردند ، با لطافت و نرمی و رطوبت مناسب پوست و همچنین بهبودی بافت پوست و افزایش استحکام پوست رو به رو شدند بطوریکه چین و چروک ها به میزان کمتری به چشم می آمدند. اما از آنجا که در اکثر این آزمایشات از مکمل های تجاری استفاده شد که علاوه بر کلاژن حاوی انواع ویتامین ، اسید هیالورونیک ، مواد معدنی ، کندرویتین سولفات ، آنتی اکسیدان و کوآنزیم Q10 بودند. در نتیجه اگرچه نتایج تحقیقات امیدوار کننده می باشد اما بطور خاص مشخص نیست که بهبود پوستی به دلیل وجود کلاژن بوده یا نه.

از طرفی چند آزمون تصادفی و کنترل شده نشان داد که نوشیدن مکمل های کلاژن که سرشار از پپتیدهای پرولیل هیدروکسی پرولین و هیدروکسی پرولیل گلیسین بود ، به بهبود پوست از جهت رطوبت رسانی ، کاهش چین و چروک ، کاهش علائم کشش پوست و کاهش زبری پوست کمک می کند. در عین حال مطالعات بیشتر و با کیفیت بالاتری نیاز است تا اثرات محصولات تجاری کلاژن بر روی بدن در طولانی مدت بررسی شود.

آیا باید مکمل ها و نوشیدنی های کلاژن را امتحان کرد ؟

با توجه به اینکه شواهد کافی و مدارک پزشکی برای مصرف نوشیدنی ها و قرص های کلاژن در جهت بهبود پوست و مو و ناخن وجود ندارد. از آنجا که بدن ما نمی تواند کلاژن را بصورت کامل جذب کند ، لذا در ابتدا باید به پپتیدها تجزیه شده و از طریق روده جذب بدن شود تا به جریان خون وارد شود. پپتیدها که پروتئین هایی مانند کراتین را می سازند در شکل گیری پوست و مو و ناخن موثرند و همچنین پپتیدها ممکنست تشکیل کلاژن در استخوان ، غضروف و ماهیچه یا تاندون دهند. اما تا به حال مطالعه انسانی به روشنی ثابت نکرده که کلاژن خوراکی به پوست ، مو یا ناخن می شد.

در صورتیکه هدف شما بهبود بافت پوست و کاهش چین و چروک و افزایش قابلیت کشسانی پوست است ، لذا بر استفاده از کرم ضد آفتاب و دوری از نور مستقیم خورشید و مصرف رتینوئيدهای موضعی متمرکز شوید چرا که تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده و موثر بودن این اقدامات را ثابت کرده اند. اما اگر می خواهید مکمل و نوشیدنی های کلاژن را امتحان کنید ، ترکیبات و مشخصات پروتئین محصول را بررسی کیند تا حاوی مواد افزودنی بیش از حد نباشد.

ما در کلینیک زیبایی آلما تمامی این روش ها و پیشرفته ترین دستگاه ها به شما کمک می کنیم تا پوستی زیبا و جوان تر داشته باشید. خدمات لیزر موهای زائد و زیبایی نظیر هایفوتراپی ، آراف تراپی ، میکرونیدلینگ ، پاکسازی پوست ، آنزیم تراپی پوست ، پارافین تراپی ، تزریق ژل ، تزریق بوتاکس ، ماساژ صورت و ... در مرکز لیزر آلما با ارائه مشاوره رایگان انجام می پذیرد.

شماره تماس : 01332662196 – 01332006295 - 09125396478

اینستاگرام : https://instagram.com/clinic.zibai.alma

کلینیک زیبایی آلما در رشت